Przekazanie samochodu w najbliższej rodzinie w ramach darowizny to popularny sposób na uporządkowanie majątku lub wsparcie kogoś bliskiego. Proces wydaje się prosty, ale wiąże się z szeregiem formalności od sporządzenia umowy darowizny samochodu, przez stosowne zgłoszenia do urzędów, aż po kwestie podatkowe. Zobacz, jak z powodzeniem przekazać samochód w ramach darowizny.
Co oznacza darowizna samochodu?
Darowizna to bezpłatne przekazanie własności pojazdu innej osobie. Najczęściej dotyczy to członków rodziny, dzieci, rodzeństwa, ale może obejmować również osoby niespokrewnione. W świetle prawa cywilnego darowizna jest umową, która przenosi własność auta na obdarowanego, bez konieczności zapłaty.
Z punktu widzenia darczyńcy darowizna może być sposobem na uporządkowanie majątku, uniknięcie kosztów związanych ze sprzedażą lub po prostu wyrazem troski. Z kolei dla obdarowanego – to często szansa na uzyskanie źródła transportu bez konieczności zaciągania kredytu czy ponoszenia dużych wydatków.
Warto pamiętać, że darowizna może mieć charakter strategiczny, np. w firmach rodzinnych, gdzie przekazanie auta członkowi rodziny może być częścią szerszego planu sukcesji lub optymalizacji podatkowej.
Jak sporządzić umowę darowizny samochodu? Wzór
Umowa darowizny powinna zostać sporządzona na piśmie. Jest to nie tylko wymóg formalny, ale też zabezpieczenie obu stron. Nie ma przy tym obowiązku korzystania z usług notariusza, choć w niektórych przypadkach może to być pożądane, np. przy darowiźnie o dużej wartości lub w sytuacjach spornych.
Uwaga! Aby dokument miał moc dowodową i był akceptowany przez urzędy, musi zostać przygotowany na piśmie.
Co powinna zawierać umowa darowizny samochodu?
Aby umowa darowizny była ważna i kompletna, powinna zawierać następujące elementy:
- Data i miejsce zawarcia umowy – to podstawowe dane, które określają moment przekazania pojazdu.
- Dane osobowe każdej ze stron – imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL lub NIP (jeśli stroną jest firma).
- Opis pojazdu – marka, model, rok produkcji, numer rejestracyjny, numer VIN, przebieg oraz inne cechy identyfikujące pojazd.
- Oświadczenie darczyńcy – potwierdzenie, że pojazd jest jego własnością i nie jest obciążony prawami osób trzecich (np. zastawem).
- Oświadczenie obdarowanego – potwierdzenie przyjęcia darowizny.
- Wartość pojazdu – chociaż darowizna jest nieodpłatna, warto wskazać wartość rynkową auta.
- Podpisy każdej ze stron – bez nich umowa nie będzie miała mocy prawnej.
Jako załącznik do umowy warto dołączyć kopię dowodu rejestracyjnego, aktualnej polisy OC oraz zaświadczenie o braku zaległości wobec urzędu skarbowego (jeśli pojazd był wcześniej leasingowany lub kredytowany).
Jak i kiedy zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego?
Zgłoszenie darowizny samochodu do urzędu skarbowego jest obowiązkiem osoby obdarowanej, jeżeli wartość samochodu przekracza kwotę wolną od podatku. Zależy ona od stopnia pokrewieństwa między stronami. W przypadku darowizny od osoby bliskiej (np. rodzica, dziecka, małżonka) obowiązuje tzw. I grupa podatkowa, dla której kwota wolna wynosi 36 120 zł. Jeśli wartość auta nie przekracza tej kwoty, zgłoszenie darowizny nie jest wymagane.
Co ważne, obdarowany ma 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy na zgłoszenie darowizny do właściwego urzędu. Jak to zrobić?
Zgłoszenia dokonuje się poprzez formularz SD-Z2:
- można do złożyć elektronicznie przez ePUAP lub portal podatki.gov.pl
- formularz można też złożyć osobiście lub wysłać pocztą do urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania obdarowanego.
Do zgłoszenia warto dołączyć:
- kopię umowy darowizny,
- dokumenty potwierdzające wartość pojazdu,
- dowód rejestracyjny.
Uwaga! Brak zgłoszenia w terminie może poskutkować naliczeniem podatku od darowizn oraz dodatkowymi sankcjami finansowymi.
Zgłoszenie darowanego samochodu w wydziale komunikacji
Po zawarciu umowy darowizny pojazdu obdarowany ma obowiązek zgłosić nabycie pojazdu w wydziale komunikacji właściwym dla swojego miejsca zamieszkania. Zgłoszenie nie jest równoznaczne z przerejestrowaniem auta, ale wymagają tego przepisy. Jeśli zapomnisz zgłosić darowiznę samochodu w wydziale komunikacji, może na ciebie zostać nałożona kara administracyjna.
Termin na zgłoszenie: Zgodnie z przepisami nabycie pojazdu należy zgłosić w ciągu 30 dni od daty podpisania umowy darowizny.
Jak zgłosić nabycie pojazdu w drodze darowizny w wydziale komunikacji? Możesz to zrobić osobiście lub online, podobnie jak w urzędzie skarbowym. Dokumenty, które będą Ci potrzebne to:
- wypełniony formularz zgłoszenia nabycia auta (dostępny na stronie urzędu),
- kopia umowy darowizny,
- dowód rejestracyjny pojazdu,
- karta pojazdu (jeśli była wydana),
- aktualna polisa ubezpieczenia OC,
- dokument tożsamości.
Zgłoszenie nabycia auta nie powoduje zmiany danych w dowodzie rejestracyjnym. Następuje to dopiero przy przerejestrowaniu samochodu. Jeśli jako obdarowany chcesz skorzystać z auta, rozważ tę formalność od razu.
Co z ubezpieczeniem OC samochodu po darowiźnie?
Przekazanie samochodu w formie darowizny nie oznacza, że obowiązkowe ubezpieczenie OC, którym jest objęty pojazd, automatycznie wygasa. Zgodnie z przepisami polisa OC przypisana jest do pojazdu, nie do właściciela. Oznacza to, że po darowiźnie ochrona przechodzi na nowego właściciela – obdarowanego.
Ma on następnie dwie możliwości:
- Kontynuować aktualną polisę OC – jeśli uzna, że warunki są korzystne, może skorzystać z ubezpieczenia do końca trwania jego umowy. Warto jednak pamiętać, że ubezpieczyciel ma prawo dokonać rekalkulacji składki, biorąc pod uwagę profil nowego właściciela (wiek, historia ubezpieczeniowa, miejsce zamieszkania itp.). Może to skutkować dopłatą lub zwrotem części składki.
- Wypowiedzieć umowę OC i zawrzeć nową – obdarowany może zrezygnować z przejętej polisy i wykupić nową, dopasowaną do swoich potrzeb i ryzyka. Wówczas należy złożyć wypowiedzenie umowy OC w dotychczasowym zakładzie ubezpieczeń. Nową polisę trzeba zawrzeć najpóźniej w dniu rozwiązania poprzedniej umowy, aby uniknąć przerw w ochronie i kary z UFG.
Uwaga! Jeśli samochód został przekazany kilku osobom, każda z nich staje się współwłaścicielem. Wówczas przy zawieraniu nowej umowy OC należy uwzględnić współwłaścicieli. Może to wpływać na wysokość składki – zwłaszcza jeśli jednym z nich jest młody kierowca.
Zupełnie inaczej wygląda kwestia umowy ubezpieczenia AC – po przekazaniu auta wygasa, a dotychczasowy właściciel może starać się o zwrot niewykorzystanej części składki.