Ewakuacja w firmie — zasady, rodzaje i jak się do niej przygotować

Ewakuacja w firmie to nie tylko obowiązek wynikający z przepisów prawa, ale przede wszystkim kluczowy element zarządzania ryzykiem i gwarancja bezpieczeństwa Twojego zespołu. Dobrze opracowane procedury ewakuacyjne mogą uratować życie w sytuacjach zagrożenia, takich jak pożar, wyciek chemikaliów, czy zagrożenie terrorystyczne. Brak odpowiednich planów naraża firmę na niepotrzebne ryzyko — nie tylko finansowe, ale przede wszystkim ludzkie. Co więc zrobić?

Czym jest ewakuacja w firmie?

Ewakuacja w firmie to planowane działania mające na celu ochronę zdrowia i życia pracowników w przypadku wystąpienia zagrożenia. Chodzi o szybkie i sprawne opuszczenie budynku lub terenu zakładu pracy w sposób zorganizowany, zgodnie z wcześniej opracowanym planem.

Jakie przepisy prawa regulują kwestię ewakuacji?

Podstawowymi aktami prawnymi regulującymi ewakuację pracowników są:

• Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 roku o ochronie przeciwpożarowej
  oraz
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.

Ochrona przeciwpożarowa polega m.in. na zapobieganiu, wykrywaniu i szybkim reagowaniu na wszelkie zagrożenia związane z pożarem, a także na przeprowadzaniu ewakuacji, gdy zagrożenie pożarowe jest bezpośrednie. Przepisy te wymagają, aby każda firma miała opracowany plan ochrony przeciwpożarowej, który zawiera odpowiednie procedury ewakuacyjne.

Kto odpowiada za ewakuację z zakładu pracy?

Za organizację ewakuacji w zakładzie pracy odpowiada przede wszystkim pracodawca, zarząd firmy oraz dział BHP. Pracodawca może wyznaczyć pracowników odpowiedzialnych za koordynację ewakuacji.

Koordynatorzy ewakuacji nadzorują cały jej proces, otrzymują raporty od wyznaczonych osób odpowiedzialnych za jej przebieg, a także od osób odpowiedzialnych za ogłaszanie alarmu, informujących o postępach w alarmowaniu.

W jakich sytuacjach konieczna jest ewakuacja pracowników?

Przykłady sytuacji, w których może zajść konieczność ewakuacji personelu z terenu firmy to:

• pożar — najczęstszy powód ewakuacji.
• wyciek niebezpiecznych substancji chemicznych.
• zagrożenie terrorystyczne.
• awaria instalacji gazowej lub elektrycznej.

Rodzaje ewakuacji: planowa a doraźna

W zależności od sytuacji ewakuacja może być planowa lub doraźna.

Ewakuacja planowa

Ewakuacja planowa jest realizowana według wcześniej ustalonych procedur. Najczęściej przeprowadza się ją w ramach regularnych ćwiczeń próbnej ewakuacji. Dzięki temu pracownicy wiedzą, jak się zachować i którędy uciekać w przypadku realnego zagrożenia.

Ewakuacja doraźna

Ewakuacja doraźna to reakcja na nagłe, nieprzewidziane zagrożenia, które wymagają natychmiastowego działania. Często dzieje się to bez wcześniejszego przygotowania, co stawia przed pracodawcą i pracownikami większe wyzwania. W takich przypadkach kluczowa jest szybka reakcja oraz znajomość podstawowych zasad bezpieczeństwa.

Różnice w podejściu do obu typów ewakuacji

Ewakuacja planowa daje możliwość spokojnego przygotowania procedur, oznakowania dróg ewakuacyjnych i organizacji szkoleń. W przypadku ewakuacji doraźnej, decyzje podejmuje się na bieżąco, co wymaga od wszystkich zaangażowanych osób dużej elastyczności i odporności na stres.

Jak przygotować firmę na ewakuację?

Aby firma była gotowa na ewakuację, należy opracować szczegółowy plan, przeprowadzać regularne szkolenia BHP i próbne ewakuacje.

Plan ewakuacyjny

Plan ewakuacyjny to podstawowy element zarządzania ryzykiem w firmie. Obejmuje wyznaczenie dróg ewakuacyjnych, miejsc zbiórek i osób odpowiedzialnych za nadzór nad ewakuacją. Opracowanie go pozwala firmie na skuteczne reagowanie w sytuacjach kryzysowych, minimalizując zagrożenia dla zdrowia i życia pracowników.

Opracowanie planu ewakuacyjnego obejmuje:

1. Wyznaczenie dróg ewakuacyjnych — wszystkie wyjścia muszą być wyraźnie oznakowane.
2. Wyznaczenie miejsc zbiórek — miejsca te muszą być zlokalizowane w bezpiecznych obszarach z dala od budynku.
3. Wyznaczenie osób odpowiedzialnych za nadzorowanie ewakuacji — koordynatorów ewakuacji, którzy będą nadzorować cały proces.

Przy opracowywaniu planu warto zasięgnąć opinii specjalistów z zakresu BHP, a także służb ratunkowych. Zwrócą oni uwagę na elementy, które mogą wymagać poprawy.

Oznakowanie dróg ewakuacyjnych

Wyjścia ewakuacyjne muszą być odpowiednio oznakowane, a drogi ewakuacyjne powinny być zawsze dostępne i bezpieczne. Zgodnie z przepisami BHP w pracy, te drogi muszą być wolne od przeszkód, dobrze oświetlone i odpowiednio oznaczone, aby zapewnić bezpieczeństwo pracownikom w sytuacjach zagrożenia.

Jakie jest znaczenie miejsca zbiórki?

Miejsce zbiórki odgrywa istotną rolę w procesie ewakuacji. Powinno znajdować się na zewnątrz budynku, w bezpiecznej odległości od zagrożenia pożarowego lub innego rodzaju ryzyka. To tam koordynatorzy sprawdzają, czy wszyscy pracownicy opuścili budynek. Właściwie zorganizowane miejsce zbiórki pozwala na szybkie sprawdzenie obecności i upewnienie się, że wszyscy są bezpieczni.

Rola koordynatorów ewakuacji

Koordynatorzy ewakuacji pełnią kluczową rolę podczas całego procesu. Zarządzają przebiegiem ewakuacji, wydają instrukcje pracownikom i upewniają się, że przestrzegają oni wszystkie procedury. Sprawdzają również, czy wszyscy pracownicy dotarli do wyznaczonych miejsc zbiórek. W sytuacji kryzysowej ich działania mogą zadecydować o powodzeniu ewakuacji.

Rola pracowników ochrony podczas ewakuacji

Ważną rolę podczas ewakuacji pełnią pracownicy ochrony pełniący wówczas dyżur. Odpowiadają oni za porządek i nadzór nad właściwym przebiegiem procesu razem z koordynatorami. Te zadania wiążą się jednak z wysoką odpowiedzialność za bezpieczeństwo ludzi oraz mienia firmy. Dlatego warto zainwestować w OC pracowników ochrony, które zapewnia ochronę prawną w sytuacjach, gdy ich działania mogą wpłynąć na bezpieczeństwo zakładu.

Jak przeprowadzić próbną ewakuację w miejscu pracy?

Próbna ewakuacja to nieodłączny element przygotowania firmy na realne zagrożenia. Przeprowadza się ją według opracowanych procedur ewakuacyjnych, sprawdzając czas reakcji pracowników oraz skuteczność planu. Próbna ewakuacja w zakładzie pracy daje możliwość zidentyfikowania problemów i niedociągnięć, które mogą pojawić się w sytuacji zagrożenia.

Jak przeprowadzić ewakuację z budynku w realnej sytuacji zagrożenia?

W realnej sytuacji zagrożenia kluczowa jest szybka reakcja. Należy natychmiast ogłosić alarm, a pracownicy powinni udać się do wyznaczonych dróg ewakuacyjnych, postępując zgodnie z instrukcjami koordynatorów. Ważne jest, aby unikać paniki i zachować spokój. Koordynatorzy muszą nadzorować przebieg ewakuacji i upewnić się, że wszyscy bezpiecznie dotarli do miejsca zbiórki.

Zasady bezpiecznej ewakuacji w firmie

Podczas ewakuacji najważniejsze jest zachowanie spokoju i stosowanie się do instrukcji. Panika jest najgorszym wrogiem w sytuacji zagrożenia, dlatego koordynatorzy ewakuacji muszą zadbać o utrzymanie porządku.

Podstawowe zasady ewakuacji:

1. Zachowaj spokój i nie wywołuj paniki.
2. Postępuj zgodnie z instrukcjami koordynatorów.
3. Używaj wyznaczonych dróg ewakuacyjnych.
4. Przemieszczaj się szybko, ale ostrożnie, unikanie zbędnych rzeczy, które mogłyby spowodować wypadki.

Gdzie zgłosić łamanie przepisów przeciwpożarowych?

Łamanie przepisów przeciwpożarowych należy zgłaszać do Państwowej Straży Pożarnej lub do odpowiedniego organu nadzoru BHP.

W przypadku zaniedbań w zakresie ochrony przeciwpożarowej, które mogą prowadzić do odpowiedzialności pracodawcy, warto zabezpieczyć się również przez Ubezpieczenie Grupowe OC Pracowników Wobec Pracodawcy, które chroni w sytuacjach związanych z ewentualnymi szkodami wynikającymi z niedopatrzeń.

Ewakuacja w firmie — podsumowanie

Ewakuacja w firmie to proces, który wymaga odpowiedniego przygotowania, współpracy oraz znajomości przepisów. Niezależnie od tego, czy mówimy o ewakuacji planowej, czy doraźnej, najważniejsze jest bezpieczeństwo pracowników. Twój zakład pracy musi być zawsze gotowy na wszelkie zagrożenia.